«ΑΞΙΑ» ΚΑΙ «ΑΝΑΞΙΑ» ΖΩΗ. ΑΠΟ-ΑΠΟΙΚΙΟΠΟΙΩΝΤΑΣ ΤΟΝ ΒΙΟ ΑΠΟ ΤΟ "ΤΕΡΑΣ"

​

Ο βίος, μας εξηγεί ο Μισέλ Φουκώ, συνιστά την επιμέλεια του εαυτού. Ειδικότερα, ο Μισέλ Φουκώ, στο έργο του Υποκειμενικότητα και Αλήθεια, αναφέρεται στους μηχανισμούς που διαχωρίζουν τη γραμμή της ζωής και του βίου: «[...] Ο βίος είναι η ζωή [που] μπορούμε να την κάνουμε εμείς οι ίδιοι, όπως την επιλέγουμε εμείς οι ίδιοι». Σήμερα, δυστυχώς, κατανοούμε όλο και πιο πολύ το πώς, πάνω στον μύθο της ζωώδους/εκθηλυμένης/πρωτόγονης ζωής και του βίου της, μπόρεσε να  συγκροτηθεί η αλήθεια των ειδικών και μια ολόκληρη κυβερνητικότητα εναντίον της ανθρώπινης αλήθειας και επιθυμίας των υπάλληλων κοινωνικών τάξεων και των «κατώτερων» φυλών, για μια κοινωνία που θα μας χωρά όλους-ες-α.

 

Μετά την Παρισινή Κομμούνα, μια βαθιά επιστημονική αλλαγή πραγματοποιήθηκε στην Ευρώπη, επανακωδικοποιώντας πάνω στη βάση μιας φαινομενικά αυτονόητης κληρονομικότητας ένα αυθαίρετο, πατριαρχικό, αποικιοκρατικό, ταξικό καθεστώς αναφορικά με την ψυχική, σωματική, ταξική, φυλετική και πνευματική κανονικότητα του φύλου, της φυλής, της ηλικίας, της κοινωνικής τάξης, της «αναπηρίας» και του βίου. Αυτό συνιστούσε αυτόματα έναν κυρίαρχο βιοϊατρικό λόγο που κατάφερε να παγιώσει —όχι χωρίς αντιστάσεις— τους απαραίτητους μηχανισμούς, οι οποίοι επιχείρησαν να διαχωρίσουν τη μαρτυρία σε αληθή και σε ψευδή, αφενός, και, αφετέρου, σε μια νέα εξουσία που θα οικοδομούνταν πάνω στην περιώνυμη έννοια της κανονικότητας, όπου οι πληθυντικές αλήθειες του φύλου, της φυλής, της τάξης, της ηλικίας, της «αναπηρίας», έρχονταν απλώς να επαναλάβουν τον αστικό μύθο που θέλει η πρόοδος και η επιβίωση του ανθρώπινου είδους να εξαρτάται από την κυριαρχία της ανώτερης ζωής και την υποτέλεια της κατώτερης ζωής. Τα κράτη θα θεσμίσουν μια σειρά από νόμους που θα αφορούν το φύλο, τη σεξουαλικότητα, την επιθυμία, την «ανωμαλία», τη «διαστροφή», με στόχο την επιτήρηση και τον σωφρονισμό του βίου κατ’ εξοχήν των κατώτερων κοινωνικών στρωμάτων, ενώ, παράλληλα, ελήφθησαν μέτρα ευνουχισμού και στείρωσης (αρνητική ευγονική) στην Ευρώπη και την Αμερική, με στόχο την αντιμετώπιση του ανθρώπινου «τέρατος». Ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος ανέδειξε και κορύφωσε στο ανώτατο σημείο τη διεργασία αυτή (μαζική καταστροφή, Shoah), ενώ η μεταπολεμική περίοδος, ακόμα και μέχρι τις μέρες μας, έφερε στο προσκήνιο όψεις της θετικής ευγονικής δίνοντας προτεραιότητα στη γενετική μηχανική με στόχο τη δημιουργία ενός άτρωτου όντος και της αιώνιας νεότητας.

 

Τα ερωτήματα που αναδεικνύονται μέσα από αυτή την σύντομη περιγραφή και τα οποία το σεμινάριο θα επιχειρήσει να αναδείξει σε μια προσπάθεια να ακουστεί η μαρτυρία των καταπιεσμένων ως μια άλλη εκδοχή της αλήθειας, είναι: Πότε εισέρχεται η έννοια του τέρατος στον ευρωπαϊκό πολιτισμό και πώς συνδέεται με την ταυτότητα του φύλου και της σεξουαλικότητας;· Πάνω σε ποια λογική εισήχθηκαν πειράματα πάνω στην ανθρώπινη ζωή;· Ποιες είναι αυτές οι κυρίαρχες ιδεαλιστικές αφηγήσεις του αστικού βιοϊατρικού λόγου γύρω από το φύλο, τη σεξουαλικότητα, τη φυλή, την τάξη, την ηλικία, την «αναπηρία», την εγκληματικότητα και πώς καταφέρνουν να κυριαρχήσουν στον Μεσοπόλεμο, θέτοντας σε τέτοιο κίνδυνο την ανθρώπινη ζωή, μέχρι τις μέρες μας;· Γιατί τρομάζει τόσο η κλειτορίδα ως όργανο, στον Μεσοπόλεμο, και πώς συνδέεται με την Αφροδίτη των Οττεντότων και την intersex ζωή, μέχρι τις μέρες μας;· Πώς συνδέεται το φύλο, η σεξουαλικότητα, η φυλή, η τάξη, η ηλικία, η «αναπηρία», η ψυχική νόσος, η φτώχεια, η εγκληματικότητα, με το όραμα της κοινωνίας των Αρίστων; Πώς το όραμα αυτό αναπαράγεται μέσα από τα εθνογραφικά μουσεία, τους ανθρώπινους ζωολογικούς κήπους, τα καρναβάλια, τα προγράμματα σπουδών ποικίλων σχολικών μαθημάτων;· Πόσο έχουμε απομακρυνθεί από αυτό τον επικίνδυνο λόγο ταξινόμησης της ζωής σε ανώτερη και σε κατώτερη/διαστροφική;· Τι σημαίνει τελικά ο «γεννημένος» εγκληματίας; · Γιατί και πώς κινδυνεύει το όραμα για μια συμπεριληπτική κοινωνία για όλους/ες/α@ υπό το βάρος των αναζητήσεων για το γονίδιο της ομοφυλοφιλίας στις μέρες μας;· Γιατί πρέπει να σταθούμε ενάντιοι ενός λόγου που επανέρχεται γύρω από την αναγκαιότητα του «(χημικού) ευνουχισμού»;· Πώς μπορεί να συνδέεται ο αστικός βιοϊατρικός λόγος με τη βία;· Ποιος ο ρόλος των διανοούμενων; Τι σημαίνει γνωσιοκτονία/επιστημοκτωνία;·  Πώς το κράτος σταδιακά γίνεται ο απόλυτος ελεγκτής της ανθρώπινης επιθυμίας, του φύλου και της σεξουαλικότητας και τι συνιστά αυτό για την έννοια της Δημοκρατίας;· Γιατί επιστρέφει το επιχείρημα της σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης στα σχολεία και τελικά πόσο αποτελεί μέτρο εκδημοκρατισμού;· Πώς εμπλέκεται η ανθρωπομετρία των ημερών, με την καταστολή;·Τι σημαίνει τελικά πατριαρχία και γιατί μάς είναι αναγκαίο να μιλήσουμε και για την αποικιοκρατία;· Συνδέεται η καραντίνα στη διάρκεια της τελευταίας πανδημίας και η εσωτερίκευση του καταναγκασμού με τις εκρήξεις βίας σε βάρος γυναικών και με τη γυναικοκτονία; Τι σημαίνει μετανθρωπισμός;· Και, τέλος, πώς μπορούμε να εκμεταλλευτούμε τον επιστημονικό αντίλογο εναντίον της αστικής ιδεαλιστικής αφήγησης, με όραμα μια κοινωνία για όλους/ες/α@, στις μέρες μας;

Για πληροφορίες, όσον αφορά το σεμινάριο, μπορείτε να επικοινωνήσετε με dtzanak@uoa.gr