«Φυλετικά ανάξιοι/ες/α: ιατρικά πειράματα στείρωσης των “διαφορετικών”»
(δρ. Ουρ. Γεωργοπούλου, Διευθύντρια Ερευνών του Εργαστηρίου Μοριακής Ιολογίας, Τμήμα Μικροβιολογίας του Ελληνικού Ινστιτούτου Παστέρ)
Η λέξη «κανονικός» υπήρξε αρχικά μαθηματικός όρος -στην πραγματικότητα δεν είχε ποτέ εφαρμοστεί στους ανθρώπους μέχρι το 1800. Ο Galton, χρησιμοποίησε τόσο ποιοτικές όσο και ποσοτικές προσεγγίσεις για να καθορίσει την κανονικότητα προτείνοντας έναν νέο ορισμό της ευγονικής θεωρώντας ότι πρόκειται για «τη μελέτη των κοινωνικά ελεγχόμενων παραγόντων, οι οποίοι είναι υπεύθυνοι είτε για τη βελτίωση είτε για την παρακμή των φυλετικών χαρακτηριστικών των μελλοντικών γενεών, τόσο στο επίπεδο της σωματικής όσο και σε αυτό της πνευματικής υγείας». Αυτή η ιδέα υιοθετήθηκε σε πολλές χώρες στις αρχές της δεκαετίας του 1900, συμπεριλαμβανομένου του Ηνωμένου Βασιλείου, των ΗΠΑ, της Γερμανίας, της Σουηδίας και πολλών άλλων. Παράλληλα, στις ΗΠΑ αλλά και αλλού, περιοδικά με ευρεία απήχηση τροφοδότησαν την εικόνα του «τέλειου» σωματικά και ψυχικά ανθρώπου. Ωστόσο, οι ιδέες αυτές οδήγησαν αργότερα στην αναγκαστική στείρωση ακόμη και στην ευθανασία των «μη φυσιολoγικών», «μη κανονικών» ατόμων. Κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου, η αμερικανική δημόσια υπηρεσία υγείας χρησιμοποίησε ανιχνευτές ψεύδους για να εντοπίσει ομοφυλόφιλους μεταξύ των «μη κανονικών» υπαλλήλων της, οι οποίοι δήθεν συνιστούσαν δυνητική απειλή για την εθνική ασφάλεια ως «περισσότερο ευάλωτοι» στον κομμουνισμό.
Η Ουρανία Γεωργοπούλου γεννήθηκε στην Αθήνα. Είναι βιολόγος, διευθύντρια ερευνών στο Εργαστήριο Μοριακής Ιολογίας του Ελληνικού Ινστιτούτου Παστέρ. Πραγματοποίησε μεταπτυχιακές σπουδές και τη διδακτορική της διατριβή στο Πανεπιστήμιο Paris XI – Orsay σε θέματα αναπτυξιακής βιολογίας. Υπήρξε μεταδιδακτορική συνεργάτιδα του Ινστιτούτου Παστέρ Παρισίων στο Εργαστήριο Μικροβιακής Ανοσολογίας και επισκέπτρια ερευνήτρια στο Εργαστήριο των Ανθρώπινων Ρετροϊών του Νational Cancer Institute στις ΗΠΑ. Το ερευνητικό της ενδιαφέρον επικεντρώνεται στους μοριακούς και κυτταρικούς μηχανισμούς που ελέγχουν την παθογένεια των ιικών λοιμώξεων. Έχει μεγάλο αριθμό δημοσιεύσεων σε διεθνή επιστημονικά περιοδικά, συμμετέχει σε μία διεθνή πατέντα και είναι προσκεκλημένη κριτής σε επιστημονικά περιοδικά. Ασχολείται με θέματα βιοηθικής και ιστορίας της βιολογίας. Είναι μέλος της Επιτροπής Ηθικής και Δεοντολογίας της Έρευνας του Ελληνικού Ινστιτούτου Παστέρ. Η πρόσφατη δημοσίευσή της στον συλλογικό τόμο Γιώργος Κόκκινος, Παναγιώτης Κιμουρτζής, Μάρκος Καρασαρίνης (επιμ.), Ιστορία και Δικαιοσύνη (Ασίνη, Αθήνα 2020) αφορά ακριβώς ζητήματα βιοηθικής και ιστορίας της ιατρικής.
Comments